Hybrid Rugosa. Parkowa.

Hodowca – Wyhodowana przez dr Williama Saundersa około roku 1900 w Kanadzie.

William Saunders, który  był aptekarzem mieszkającym w Londynie w prowincji Ontario ,  w roku 1875, nabył małe 6 akrowe gospodarstwo na którym spędzał swój wolny czas.   Znajdowało się ono na południe od Mount Pleasant Cemetery, gdzie przeprowadzał eksperymenty w hodowli roślin. Udało mu się stworzyć nowe odmiany jeżyn, agrestu i malin. Do jego najtrudniejszych osiągnięć w tym czasie należała pomyślna krzyżówka japońskiej róży (Rosa rugosa) z żółtą żółtą różą (R.foetida persiana) w celu wytworzenia róży z bursztynowo-żółtymi kwiatami. William Saunders nazwał nową odmianę na cześć swojej żony, Sarah Agnes (Robinson) Saunders.

American Rose Society zdecydowało się uznać znaczenie róży pana Saundersa, Agnes. W lipcu 1926 r. Odbył się bankiet w London & Port Stanley Railway Cafeteria w Port Stanley. Gospodarzem spotkania było Towarzystwo Ogrodnicze St.Thomas z udziałem prezydenta A.R.S. który zamierzał zaprezentować Złoty Medal Van Fleet. Niestety,  Saunders już nie żył a Medal został  wręczony synowi Williama Edwinowi Saundersowi w imieniu jego ojca, hybrydyzatora, który zmarł w 1914 roku.

Amerykańska decyzja o uznaniu znaczenia i walorów  kanadyjskiej róży   była na ów czas bardzo niezwykła . W tym czasie większość północnoamerykańskich rosarian spoglądała na Wyspy Brytyjskie i Europę w poszukiwaniu najnowszych dzieł. Moda była na pernetiany i  polyanthy  Poulsena. Współczesny wygląd ogrodów zawierał formalne rabaty „wyrafinowanych”  mieszańców herbatnich i Polyanthas, a nie dziko wyglądających krzewów i gatunków róż. Amerykanie zwracali uwagę na  formę i kolor kwiatów. Mrozoodporność nie była ich głównym problemem.

Więc, co lub kto był katalizatorem, który doprowadził do tego historycznego wydarzenia, że Amerykanie przybyli na północ w lipcu 1926 roku, aby złożyć hołd pracy zmarłego kanadyjskiego botanika? Najbardziej prawdopodobną osobą był Frank E. Bennett,, przewodniczący Towarzystwa Ogrodniczego w St.Thomas w latach 1910-1927. Jest on kolejną zapomnianą postacią w ogrodniczej przeszłości Kanady i zasługuje na lepszą pamięć. Zainteresowania Dr.Bennetta obejmowały irysy, mieczyki i właśnie róże. Ze względu na jego zaangażowanie w sieć społeczeństw ogrodniczych w Ameryce Północnej, miał kontakty w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie (w tym w Ottawie). I to zapewne zdecydowało.

 

Powszechnie uważa się , że Agnes  jest to pierwsza wyhodowana w Kanadzie róża, ale to nie jest prawda. Bowiem W. Saunders jeszcze przed rokiem 1890 wyhodował żółtą różę będącą krzyżówkę rugosy i r,harisoni. Nazwał ją bardzo wymownie: Grace. Czyli musiała być urodziwa, ale niestety wszystko wskazuje na to, że  nie przetrwała ona do naszych czasów. Agnes, jest to wynik poszukiwań Saundersa zmierzających do otrzymania żółtej i odpornej na niskie temperatury róży. W efekcie mamy nowy, żółty kolor przydany mieszańcom Rugosy. Kwiaty o średnicy 7 cm. i 20-40 płatkach delikatnie żółte, pachną malinami. Powszechnie w opisach odmianowych znajdziemy informację , że powtarza kwitnienie. Nie jest to takie oczywiste. Z moich doświadczeń wynika , że częściej nie powtarza jak powtarza. Od czego to zależy? Do tej pory się nad tym głowię.

 

 

Zapach – delikatny, nie do końca określony  Znany emerytowany perfumiarz, Robert Calkin twierdzi, że jest to zapach werbeny.

Krzew o wysokości 1,2-2,5m. Liście ma mocne i zdrowe, charakterystyczne dla róży pomarszczonej. Jednakowoż jej bliskie pokrewieństwo z rosa foetida nie przeszło bez śladu. Na niektórych stanowiskach może być porażana – uwaga! przez czarną plamistość. Nie radzę wówczas oprysków fungicydami, gdyż to tylko pogarsza sytuację. Ogólnie rzecz biorąc jest to jednakże roślina zdrowa, choć o nierównomiernym wzroście, mrozoodporna. Nie jest to może najpiękniejsza róża jaką widziałem , ale ma dwie niezaprzeczalne zalety: jest bardzo odporne na wszystko co roślinom nie sprzyja i piękny zapach jej kwiatów. To jednakże już sprawa umowna.

Pochodzenie: Rosa Rugosa Thunberg x Rosa Foetida . 

Oto jak Kent Krugh na swojej nieistniejącej już stronie woodlandgarden tak opisuje naszą Agnes: „róża ta została zasadzona na najbiedniejszej i najsuchszej glebie. Obok rośnie duża dzika czereśnia i jakieś zarośla wysuszające glebę z wilgoci i jakichkolwiek substancji odżywczych. Gleba, to spalony słońcem gliniasty piasek. Nieprzyjemne miejsce na którym nic nie rosło. Jednak Agnes tego nie zauważa. Powiedziałbym nawet, że dobrze się rozwija.”

fotografie obok – Elżbieta Sołtys i  Nina Wróbel w rosarium im Cervantesa w Barcelonie 2012.

Kwiaty które rozwijają się latem mają głębszy kolor ale krótko żyją.

Napisałem wcześniej, że Agnes jako pierwsza dała żółty kolor dla R.Rugosa. Jest to częściowo prawdą, gdyż wcześniej w roku 1909 J.Grawereaux zrobił krzyżówkę Rugosas ze starym mieszańcem herbatnim Safrano. Tak powstała róża Daniel Lesuer – hybrid Rugosa o lekko żółtym kolorze.

Fotografia : Henryk Kusiej, oraz Joanna Smolińska Powsin 2012.